Matokeo Mabaya Kidato cha Sita – Mtazamo Wangu

A K Simai

Yalipotoka Matokeo ya kidato cha Nne ambayo yalikuwa mabaya kufikia baadhi ya Skuli za Zanzibar kufutiwa Mitihani pamoja na kufungiwa watahiniwa wote waliothibitika kwamba wamekopia kwa muda wa miaka mitatu kutofanya mitihani (muda huu umepunguzwa sasa na kuwa mwaka mmoja).

Tulisikia jinsi Jumuiya za wanaharakati pamoja na wazee wengi walioonesha hisia zao kustushwa na kusononeshwa na matokeo yale hasa katika suala la kukopia.

Msisimko na mshtusho uliweza kuliweka suala la mitihani kwenye masikio ya wananchi kwa muda wakifuatilia kujua kinachojiri na kuendelea mpaka kutishia kuwafikisha mahakamani vyombo husika endapo haki haitotendeka.

Waliofeli walikuwa ndugu zetu, wanetu, marafiki zetu na tegemeo la nchi kwa siku zijazo.Kwani humo ndimo watakapotoka Viongozi, Wataalamu, Madaktari, wauguzi na kadhalika.

Yalipotoka matokeo ya kidato cha sita ambayo kwa kiasi kikubwa yalikuwa mabaya zaidi na yaliyo na athari zaidi kwa jamii hatukusikia kauli yoyote ya nguvu kutoka kwa wahusika, Wizara, au hata wanaharakati na baya zaidi Zanzibar iliongoza katika Skuli zilizofanya vibaya kiujumla.

Kilichonishtua zaidi ni kwamba wanafunzi wote waliobahatika kufanya mtihani wa kidato cha sita ni wale wale waliopasi kidato cha nne vizuri na kupata fursa ya kuendelea na masomo. Je kufeli huku kwa mamia hakuashirii kitu kwamba ufaulu wao wa kidato cha nne labda ulikuwa na walakini? Ni dhana tu inayoweza kuaminishwa na matokeo ya kidato cha sita kwamba labda ina ukweli fulani ndani yake.

Nini maana yake

Katika kufeli Mtihani kuna kitu au sehemu lazima itakuwa tumekosea kama wanafunzi, Wazazi, Walimu, Wizara na hata Necta.

Wanafunzi

Wanafunzi ima hawakuandaliwa au kujiandaa vyema na mitihani hii. Ingawa jitihada kubwa hufanyika ya kusoma pamoja na tuition lakini inawezekana hazilengi katika kufikia lengo la kumwezesha mwanfunzi kupasi mtihani.

Tatizo aidha ni mwanafunzi, au Mwalimu au nyenzo zinazotumika au mfumo unaotumika.

Wazazi

Wazazi wanaweza kuhusika kwa njia moja au nyengine kama kutofuatilia kwa ukaribu maendeleo ya watoto ili kuweza kupata picha halisi ingawa si rahisi kutokana na hali halisi lakini kumuona mtoto anatoka tu na kwenda skuli na kisha tuisheni bila ya kuwa na uelewa kitu gani anakifanya na changamoto gani anakabiliana nazo kunaweza kuchangia matokeo mabaya ya mtoto.  Kwa mfano Je mzazi aliwahi hata mara moja kwenda skuli kukutana na Walimu wa mwanafunzi kujua maendeleo yake au hata matatizo?

Tatizo Upeo, muda na uelewa wa wazazi katika kufuatlia maendeleo ya watoto.

Walimu

Tukija kwa Walimu ima hawana uwezo au upeo wa kukabiliana na changamoto hii au mazingira yanayotumika kufundishia hayakidhi viwango au  kutokuwa na nyenzo muwafaka za kufundishia.

Tatizo aidha ni Mwalimu, Mfumo au Wizara husika.

Wizara

Tukija kwa Wizara inayosimamia elimu inawezekana ilikurupuka au ilishtushwa na wimbi la ongezeko la wanafunzi wanaomaliza kidato cha nne na hivyo kujikuta kuingia katika hali iliyolazimku kufungua sekondari nyingi za kidato cha tano na cha sita bila ya kuwa na mipango madhubuti ya kupata kwanza Walimu wenye sifa na pia mazingira muwafaka.

Pia kuanzishwa kwa vyuo vikuu ambapo mahitajio ya wanafunzi kuongezeka  inawezekana Wizara ilijikuta katika wakati mgumu wa kukubaliana na changamoto hizi bila ya kuwajengea mazingira sahihi Walimu pamoja na wanafunzi. Hatimae tunavuna kile tulichokipanda

Tatizo Aidha ni  Wataalmu na Watendaji wa Wizara nao hawakuona mbali na kuwa na upeo, Kutokuwa na fedha za kusimamia zoezi la kuboresha mazingira ya masomo katika Maskuli ya aina hii. Vitendea kazi kutokuwepo vya kutosha katika maskuli na kadhalika.

Necta

Mwisho ni Necta Je katika utungaji na usahihishaji wa mitihani kuna mfumo ambao uko fair na transparent kwa wote na vipi mitihani huweza kuvuja kila mwaka mpaka wengine kuweza kuipata mapema?

Tatizo ni Necta yenyewe, mfumo wake au kuna na jengine?

Ukiangalia kwa ujumla utakuta kufeli kwa watoto wetu si suala la wanafunzi pekee bali ni suala ambalo linakwenda mbali sana na kugusa sehemu tofauti kwa mtazamo wangu finyu.

Hii kwa maoni yangu ni aibu ambayo kama ni wizara husika basi ingeliona haja ya kufanya uchunguzi – inquiry kujaribu kuona mapungufu yaliyojitokeza na vipi yataweza kurekebishika na matokeo ya uchunguzi huu kuwekwa hadharani kwa faida ya wote.

Nchi ya Finland katika nchi za Ulaya ni moja katika nchi zizlizopiga hatua kubwa katika masuala ya elimu. Imeweza kuzipita nchi nyingi kubwa katika maendeleo ya kielimu kwa sababu waliamua kuwekeza katika Elimu. Kazi ya ualimu nchini Finland ni kazi ambayo kila atakaemaliza masomo hutaka kujiunga nayo kwa kuwa ina mshahara mzuri pamoja maslahi kadha wa kadha.

Sikusudii kufanyika marekebisho ya sekta ya Walimu katika Mshahara ila ni kutoa mfano vipi wenzetu wanavyotaka kuleta mapinduzi ya kifikra katika nchi zao wanavyojipanga  na kulenga eneo muhimu la elimu.

Kama hatua  madhubuti hazijachukuliwa sasa kuna hatari ya kukiandaa kizazi kijacho tutakachokibebesha majukumu kikiwa hakina upeo wala uwezo wa kukabiliana na changamoto za hali halisi inayowakabili ya kuwaletea maendeleo wananchi na Taifa  la Zanzibar.